درخشش بر بام جهان در گمنامی/مخترعی که ۲۲ مقام بین‌المللی را در کارنامه فعالیت خود ثبت کرد

خبرگزاری فارس مازندران ـ سرویس فرهنگی| عصر هزاره سوم عصر انفجار دانایی، روشنفکری، پژوهش و خرد است؛ عصری که بشر باید مسلح به سلاحی چون قدرت، فرصت، ثروت، اطلاعات ارتباطات و تغییراتِ سریع باشد و انسان‌هایی که در این عصر با این ویژگی زندگی می‌کنند باید زندگی مبتنی بر دانش و پژوهش و فناوری را توشه راه خود کنند.  از آنجایی که ورود به حوزه عمل و خارج شدن از مبانی نظری ضرورتی انکارناپذیر است باید در عصر فعلی آموزش و پژوهش دوشادوش هم حرکت کنند و به تعبیری علم اصیل باید نوگرا و با نیاز روز هماهنگ شود تا جامعه ما در زمره جوامع تماشاگر و کهنه قرار نگیرد.  حال اینکه زمینه برای رشد و تکامل هر چه بیشتر نیروهای انسانی فعال در این بخش که محرک‌های فکر و اندیشه تلقی می‌شوند فراهم است یا خیر پاسخی‌ست که باید از این نیروهای مجهز به علم و دانش روز جویا شد؛ مخترعان و پژوهشگرانی که با ایده‌های نو کلید ورود به این جهان را دریافت کرده‌اند.   احسان مرزبان دانشجوی دکترای مکانیک از دانشگاه صنعتی اصفهان است که از سال ۸۴ در حوزه نوآوری و اختراعات فعال بوده و در سال ۸۷ اولین شرکت تعاونی دانش‌بنیان را به ثبت رساند. او تاکنون ۲۲ جایزه و مقام بین‌المللی را در جشنواره اختراعات و فعالیت استارت‌آپی دنیا کسب کرده و  یکی از نخبگان و افتخارآفرینان این سرزمین است که در گمنامی‌ فعالیت می‌کند و اخیراً نیز در مسابقات جهانی اختراعات ترکیه نیز بر بام دنیا ایستاد و برای چندمین بار پرچم ایران را در عرصه علم و پژوهش بر فراز جهان به اهتزاز درآورد؛ گفت‌وگو با این مخترع جوان را می‌خوانیم:   فارس:  لطفاً بیشتر از افتخارات خود و و فعالیت‌تان بگویید. مرز‌بان: موفق به کسب چندین مقام و جایزه ملی از جمله جایزه بنیاد فرهنگی البرز معروف به جایزه نوبل ایران شده‌ام، چندین اختراع را ثبت و به مرحله تولید رسانده‌ام. در مقطعی کارآفرین فنی کشور بودم و در جشنواره خوارزمی و المپیاد ملی مهارت هم رتبه کسب کردم و همانطور که می‌دانید در کنار همه این  افتخارات، ۲۲ جایزه و مقام بین المللی را در جشنواره اختراعات و فعالیت استارتاپی دنیا کسب کرده‌ام.  اخیراً هم در جشنواره بین‌المللی یک ایده یک دنیا (۱idea۱world) که با مشارکت مخترعان بیش از ۲۳ کشور در دو بخش اختراع، نوآوری و چالش کمپانی‌های amazon – NASA – Google – ORACLE – Facebook در تاریخ ۲۸-۲۳Feb به صورت مجازی به میزبانی کشور ترکیه برگزار شد موفق به کسب جایزه طلایی شدم. در جشنواره اختراعات آمریکا هم موفق به کسب مدال طلا شدم . در حال حاضر با همکاری همکاران مخترع و فناور در مرکز طراحی و ساخت ایده‌های نوآورانه با هدف تبدیل ایده‌های نوآورانه به محصول و راه‌اندازی آنها فعالیت دارم. کار همزمان با تحصیل فارس: برای مخاطبان ما توضیح دهید چطور‌ وارد دنیای اختراعات و استارتاپ‌ها شدید و جرقه این کار از چه زمانی زده شد؟ ورودم به این دنیا برمی‌گردد به شرایط و زندگی ما و مسیری که بنده طی کردم؛ به واسطه شغل پدرم که در زمینه ساخت و تعمیرات ماشین‌آلات کشاورزی فعالیت داشتند  با این فضا آشنا شدم و به خواسته پدرم از زمان کودکی همزمان با  تحصیل کار هم می‌کردم. یکی از شروط  پدر برای ادامه تحصیل  ما این بود که همزمان با تحصیل، فعالیت و حرفه هم بیاموزیم. البته نه صرفاً برای کسب درآمد بلکه از جنبه مهارت‌آموزی و کاربری برای آینده.  زمانی که کوچکتر بودم تصورم این بود که این تصمیم  پدر دلسوزانه نیست اما بعدها و در حال حاضر که به آن زمان فکر می‌کنم قدردان ژرف‌اندیشی پدرم هستم که این فرصت را برای ما فراهم کردند  تا مهارت‌آموز شویم.    زمانی که کوچکتر بودم تصورم این بود که این تصمیم  پدر دلسوزانه نیست اما بعدها و در حال حاضر که به آن زمان فکر می‌کنم قدردان ژرف‌اندیشی پدرم هستم که این فرصت را برای ما فراهم کردند  تا مهارت‌آموز شویم. همچنین وارد شدن به دنیای اختراعات به دو عامل بستگی داشت یک: مواجه شدن با مشکلات و دیگری هم ذهن خلاق.  ما روزانه با مشکلات زیادی روبرو می‌شویم اما واکنش ما نسبت به این مشکلات می‌تواند تعیین کننده باشد. اینکه ما مشکلات را دور بزنیم یا برایشان راهکار ارائه دهیم بسیار متفاوت است. فعالیت کاری که در کنار تحصیل انجام می‌دادیم و مهارت‌آموزی‌هایی که کسب کردیم باعث خلاق‌تر شدن و بارور شدن ذهن ما برای فعالیت‌های فنی بود؛ من در سال ۸۴ در کار تعمیرات ماشین‌آلات کشاورزی فعالیت می‌کردم و این باعث شد مشکلات را شناسایی و دنبال راهکار برای حل مشکلات باشم که بعضاً با همفکری پدر و مادرم برای آنها راهکار ارائه شد و از همان سال وارد حوزه اختراعات شدم.   کسب جایزه خوارزمی فارس: درباره اختراع نخست‌تان توضیح دهید در چند سالگی بود ؟ مرزبان: درباره اولین اختراع باید بگویم نخستین اختراع من ابزار رینگ جمع کُن بود؛ یکی از چالش‌هایی که در کارگاه تعمیرات ماشین کشاورزی داشتیم گرم کردن رینگ روی پیستون و هدایت آن روی سیلندر بود که در این ایام با کمک پیچ گوشتی به همراه دو نفره مجبور بودیم این پیستون را داخل سیلندر هدایت کنیم که بعدها با کمک علم هندسه ساده و با استفاده از مخروط استوانه‌ای ابزار ساده را طراحی کردیم که رینگ و پیستون را با یک نیروی فشار دست به داخل سیلندر هدایت می‌کرد که آن زمان تعدادی از محصول را تولید و در کارگاه و تعمیرگاه از آن استفاده می‌کردیم، گفتنی است در آن سال جایزه جشنواره خوارزمی را هم دریافت کردیم. بدون کنکور وارد دانشگاه شدم فارس: مشوق‌های اصلی هم قطعاً خانواده شما بودند؟ مرزبان: در درجه اول قطع به یقین باید به نقش پدر و مادرم اشاره کنم که پدر و مادرم از همان زمان طفولیت به مهارت‌آموزی و یادگیری مسائل فنی و مهندسی تاکید داشتند و همراهی‌مان کردند؛ از طرفی مادرم در مسائل آموزشی و تحصیلی همراه ما بودند و مضاف بر این، مفتخر بودم به اینکه از همان دوران ابتدایی تاکنون که در مقطع دکترا مشغول به تحصیل هستم جزء شاگرد اول‌های کلاس باشم و حتی ارشد را هم به عنوان دانشجوی نمونه بدون کنکور وارد دانشگاه شدم. نیازمند حمایت و بسترهای مهم برای رشد فارس: از موانع و مشکلات مشترک سد راه پژوهشگران، محققان و مخترعان بگویید. مرزبان: واقعیت امر این است که همه محققان، مخترعان و پژوهشگران  تمایل دارند وقت و انرژی و تمرکز خود را صرف اهدف اصلی‌شان کنند اما شرایط به گونه‌ای است که  علاوه بر کار باید روی مسائل حاشیه‌ای هم تمرکز کنند  این مسائل هم مربوط به بحث حمایت‌ها یا عدم حمایت‌هاست. فارس: از حمایت‌ها رضایت دارید؟ مرزبان: خدا را شاکریم در کشوری زندگی می‌کنیم که بسترهای حمایتی روز به روز فراهم تر می‌شود و استارتاپ‌ها می‌توانند از طرح‌های حمایتی مختلفی بهره‌مند شود اما هنوز بستر چندان فراهم و مناسب و ایده‌آل نیست و نیازمند حمایت و بسترهای مهم برای رشد و فعالیت پژوهشگران و مخترعان هستیم. مشکلاتی که راهگشا بودند…  فارس: مصداقی درباره مهمترین چالش‌های مخترعان بگویید. مرزبان: به عنوان مثال افراد فعال در شرکت دانش‌بنیان غالباً از افراد اهل دانش و فن و اساتید و پژوهشگرانی هستند که در زمینه علمی تخصص بالایی دارند اما در زمینه مدیریتی، مالی و مالیاتی اطلاعات کافی ندارند و این مسئله باعث می‌شود در بسیاری از شرکت‌های دانش بنیان در راه اندازی کسب و کار و یا ادامه آن  با مشکل مواجه شوند و البته این مشکل  توسط شتابدهنده‌ها و بسته‌های حمایتی که راهنما یا مشاوره برای این گروه‌ها داشته باشند قابل حل است.  مسئله‌ای که برای بنده به عنوان یک چالش مطرح بود این بوده که از سال ۸۷ اولین شرکت تعاونی دانش‌بنیان کشور را تاسیس کردیم و در زمره اولین ‌های این حوزه بودیم؛ در آن دوران چون سازمان‌ها و ارگان‌ها نسبت به شرکت دانش بنیان شناخت نداشتند و آیین‌نامه اجرایی در این زمینه وجود نداشت با مشکلات مختلفی برای راه‌اندازی شرکت دانش بنیان و خط تولید مواجه بودیم که نخستین مشکل ما در رویارویی سازمان‌ها و ارگان‌ها  توجیه کردن و فهماندن مفهوم دانش‌بنیان به آنها بود. البته مجموع این مشکلات باعث شد علاوه بر ارتقای مهارت فنی، مدیریتی و مالیاتی به فراگیری علم روابط عمومی و ارتباط گرفتن و مذاکره با افراد هم  بپردازیم تا در بیزینس و کسب و کار خود را تقویت کنیم.  فارس: از چالش‌های روزهای ابتدایی فعالیت تان بیشتر بگویید. مرزبان: ما در آن سال‌ها  از عدم وجود مشاوره یا راهنمای مسیر رنج می‌بردیم. چون پیشرو بودیم و کسی نبود در مواجهه با مشکلات، راهنمایی‌مان کند البته کمبود در این حوزه هم منجر به شکل‌گیری یک ایده در ذهن بنده شد که هنوز هم دنبال پیاده‌سازی آن هستم و استارت آن را زده‌ام و آن هم راه‌اندازی مرکز طراحی و ساخت ایده‌های نوآورانه  است؛ مرکزی متشکل از افراد نخبه، مهارتی و علمی و همچنین مشاوران کسب و کار که بتوانند راهنمایی و مشاوره را به افراد نخبه و پژوهشگر ارائه دهند تا در فرایند ایده‌پردازی و ساخت محصولات نو آورانه و در بحث فروش محصول راه‌اندازی خطوط تولید و توسعه کسب و کار با مشکل مواجه نشوند.   فارس: در حال حاضر این طرح  در چه مرحله‌ای است؟ مرزبان: به لطف خدا به صورت استارت آپ کوچک استارت این کار زده شد و امیدواریم بتوانیم این استارتاپ تبدیل به شرکت بزرگ‌تر شود تا بتوانیم خدمات خوبی را به صورت کامل ارائه دهیم. کسب موفقیت با روش پدر فارس: به نظر شما برای اینکه ذهن دانش‌آموزان در مدارس خلاق‌تر و در ادامه بارورتر شود چه باید کرد و اصلاً پیشنهاد شما برای شکل‌گیری  سواد پژوهشی به معنای عملی آن چیست ؟ مرزبان: به موضوع مهمی اشاره کردید؛ مسئله آموزش، خلاقیت، نوآوری و اختراعات یکی از موضوعات مهم در مدارس کشور های پیشرفته است و مسائل مربوطه به مسئله‌یابی ارائه راهکار برای مسائل و ایده پردازی جزو موضوعاتی است که در مدارس روی دانش‌آموزان کار می‌شود و البته مدتی است که ما روی استارتاپی متمرکز شده‌ایم که محوریت آن آموزش، خلاقیت و نوآوری کودکان با ابزارهای کمک آموزشی و اسباب‌بازی‌هاست و امیدواریم  روند رو به رشد خود را طی کند تا این استارتاپ راه‌اندازی شود. یکی از مسائل مهمی که نقش موثر در رشد و خلاقیت بنده داشت روشی بود که پدر برای بنده اجرا کردند آن هم قرار دادنم در محیط‌های کار و ارتباط گرفتن با مسائل به منظور کسب تجربه و مهارت‌آموزی بود.  به عنوان مثال ما علاوه بر حضور در  فضاهای کارگاهی چون جوشکاری و تعمیرگاه‌ها و … در نمایشگاه‌های بین‌المللی مرتبط هم حاضر می‌شدیم و پدر همراه‌مان می‌کردند تا با طرح‌ها و ایده‌های نو و جدید ارائه شده در نمایشگاه آشنا شویم. همچنین در جشنواره‌های اختراعات و نوآوری و جشنواره استارتاپی که در کشور برگزار می‌شد شرکت می‌کردیم و پدر  تشویق می‌کردند در این جشنواره حضور پیدا کنیم. قرار گرفتن در این فضاها به رشد و خلاقیت و اختراعات و باز شدن دید بچه‌ها نسبت به حوزه اختراعات بسیار اثرگذار است. آموزش و پژوهش باید کاربردی شود فارس: بفرمایید چه اقدامی باید صورت گیرد  تا امر آموزش و پژوهش دوشادوش هم حرکت کنند. مرزبان: واقعیت این است که حلقه مفقوده در امر آموزش و پژوهش مهارت‌آموزی و کاربردی بودن آموزش و پژوهش است، زمانی که آموزش‌ها و پژوهش ما کاربردی باشد و با مهارت‌آموزی که فرا می‌گیریم این‌ها را تبدیل به محصول و فناوری کنیم ارزشمند است. ضروریست که  بازاریابی را  فرا بگیریم  و پژوهش را تبدیل به محصول تجاری کنیم و محصول تجاری باید به مرحله‌ای برسد که برای ما درآمدزایی کند چرا که رسیدن به این مرحله  برای پژوهشگر و مخترع ایجاد  انگیزه می‌کند. شاهدیم  آموزش فقط برای گرفتن مدرک است و پژوهش هم برای گذراندن دوره  و فعالیت پژوهشی. امر پژوهش هم زمانی با ارزش است که نتایج آن تبدیل به محصول تجاری و کسب درآمد شود و کسب درآمد عوامل انگیزشی بزرگ برای پژوهشگران و مخترعان است. فارس: به نظر شما بخش درآمدزایی در پژوهش نادیده گرفته می‌شود؟ مرزبان: بله ـ یکی از موضوعاتی که در پژوهش‌ها کمتر به آن توجه کرده‌ایم این است که کمتر برای تجاری‌سازی محصول تلاش کرده‌ایم. مهمترین چالشی که من با آن مواجه بودم دسترسی نداشتن به امکانات بود ما در  شهر کوچکی بزرگ شدیم که  همانند بسیاری از بچه‌ها فقط می‌توانستیم دوران مدرسه را بگذارنیم و مهارتی را فرا بگیریم و مغازه‌ای را دایر و کسب و کار راه بیاندازیم اما بنده خود را محدود نکردم، با توجه به اینکه در شهر کوچک و با امکانات کم بزرگ شدیم سعی کردم خود را از آن فضا  جدا و از امکانات و بسترهای مطلوب‌تر استفاده کنم و مهارت‌آموزی را فرا بگیرم. فارس: شما با وجود اینکه ۲۰ مقام بین المللی در حوزه علم و پژوهش کسب کردید و حتی اخیرا در جشنواره اختراعات آمریکا موفق به کسب مدال طلا شدید در مقایسه با ورزشکاران بسیار گمنام هستید؛ غفلت از این موضوع با توجه به اهمیت آن نشات گرفته از چیست ؟ مرزبان: این انتقادها به رسانه و مسؤولان وجود دارد که مسائل مربوط به ورزش که عامه و مخاطب پسندتر است و جنبه تبلیغات بهتری دارد برایشان از اهمیت و مقبولیت بیشتری نسبت به مسائل علمی و پژوهشی برخوردار است،البته  این موضوع شاید به تبدیل شدن رسانه به یک صنعت پول‌ساز مرتبط باشد. شاهدیم از ورزشکاری که در میادین جهانی و المپیک  مدال کسب می‌کند از او یک نماد ملی می‌سازند اما به پژوهشگران و مخترعانی که در سطح جهان افتخارآفرین هستند نه تنها به آنها توجهی نمی‌شود بلکه از پوشش خبری مربوط به افتخارات آنان هم غافل هستند. بنده ورزشکارانی را در سطح شهرستان می‌شناسم که دو سه مدال جهانی کسب کردند و همه آنها را می‌شناسند  و چندین بار از آنها خبری منتشر شد اما بنده که ۲۰ مدال جهانی کسب کردم گمنام و ناآشنا هستم. انتظار بنده نصب بنر برای تشکر نبود  فارس: موضوعی هست در این ارتباط که خاطر شما را مکدر کرده باشد ؟ مرزبان: بله ـ البته مکدر که نه اما جالب توجه بود. در آخرین مسابقه یعنی جشنواره علوم اختراعات آمریکا   که موفق به کسب مدال طلا شدم قطعا باید برای ما ایرانیان یک افتخار بزرگ در سطح جهانی بود، انتظار بنده  تنها یک پوشش خبری از این افتخارآفرینی یا بازخورد مثبت بود اما با وجود اینکه تلاش کردیم این اطلاع‌رسانی اتفاق بیفتد اما واکنش خاصی از طرف رسانه‌ها و مسؤولان دریافت نکردم و جالب‌تر آنکه وقتی به مسؤولان  شهرستان مراجعه کردم  برای نصب بنر از همراه بنده درخواست وجه کردند که بنده مخالفت کردم  چرا که درخواست و انتظار بنده نصب بنر برای تشکر نبود. ارتقای مهارت و دانش به نفع کشورم فارس: آیا پیشنهادی برای ادامه کار در خارج از کشور داشتید و برای مهاجرت دارید؟ مرزبان: زمانی که کوچک‌تر بودم پدرم می‌گفت ببینید در شهر و استان شما نیاز به چه امکانات و ماشین آلاتی هست خود را محدود به دانش و تکنولوژی یک شهر و استان نکنید و برای کسب موفقیت‌های بزرگ و مدارج بالا تلاش کنید. در حال حاضر بنده به خودم می‌گویم باید برای حل کمبودها و  مشکلات  کشور تلاش کنم و اینکه با چه دانش و تکنولوژی می‌توانیم مسائل را حل کنیم. ما نباید خود را به نیازهای شهر، استان و کشور محدود کنیم، باید ببینیم در سطح دنیا قادر به حل  چه مشکلاتی هستیم و برای اینکه در چنین سطحی فعالیت کنیم نیازمند این هستیم تا دانش و مهارت خود را به روز کنیم، از این رو اگر تصمیم به مهاجرت داشته باشم برای ارتقاء مهارت، یادگیری و دانش به روز دنیا است با این هدف که  به کشور برگردم  و نیازها و خواسته را در کشور خودم پاسخ بدهم.  صرفاً این تصمیم برای زندگی کردن در کشور دیگر نیست ولی همانطور که عرض کردم  برای یادگیری، مهارت و دانش روز دنیا حتما این کار را خواهم کرد و سعی می‌کنم به کشورهای دنیا بروم آن هم  با هدف ارتقای مهارت و دانش به نفع کشورم ایران. به گزارش فارس، ورود به حوزه عمل و خارج شدن از مبانی نظری  یک ضرورت است و  عصر حاضر عصر تراز دانش و تولیدات علمی است از این رو باید با شناسایی و رفع چالش محققان و مخترعان مسیر را برای درخشش هر چه بیشتر  آنان که همانا ایستادن بر بام جهان در عرصه علم و پژوهش است فراهم کرد. انتهای پیام/۳۱۴۱/ج