وضعیت قرمز «آبی» برای تبریزی‌ها / «تنش آبی» تشنه تدبیر

خبرگزاری فارس- لیلا حسین‌زاده: نقشه تنش آبی ایران نشان می‌دهد که کشور ما به دلایلی مانند برداشت بی‌رویه از منابع آب و کاهش نزولات آسمانی در وضعیت قرمز قرار گرفته و مدیریت آب در کشورمان تشنه تدبیر است. 22 مارس ( دوم فروردین) روز جهانی آب 22 مارس برابر با 2 فروردین، از سوی سازمان ملل متحد به عنوان روز جهانی آب نام‌گذاری شده است . رشد فزاینده جمعیت و افزایش مصرف آب، قطع بی رویه درختان جنگلها و تغییر اکوسیستم طبیعت، رشد شهرسازی و افزایش صنایع آلوده کننده آب، شیوه های نامناسب و غیراصولی کشاورزی، احداث سدهای مخزنی و ایجاد دریاچه های مصنوعی همگی از عوامل نابودی چرخه منظم آب در سطح جهان است که نوعی تهدید جدی برای جامعه بشریت محسوب می شوند. در سال 1992 و در بیست و یکمین دستور جلسه کنفرانس محیط زیست و توسعه سازمان ملل که در شهر ریودوژانیرو برزیل برگزار شد، موضوع روز جهانی آب رسما مطرح شد. در این کنفرانس از کلیه کشورها خواسته شد تا در راستای اجرای بیانیه 21 سازمان ملل، این روز را به عنوان روز ترویج و آگاه‌سازی مردم در مورد آب اختصاص داده و از طریق پخش و اشاعه نشریات و برگزاری کنفرانس‌ها، سمینارها و نمایشگاه‌ها در گرامیداشت آن بکوشند. «تنش آبی آذربایجان» تشنه تدبیر نوروز سال ۱۳۹۹ که درست یک سال از آن می‎‌گذرد اولین نوروزی بود که سفره‌های هفت سین رونقی نداشت و اگر هم داشت صفایی در بین نبود. همه دورادور دلتنگ و نگران سلامتی عزیزانشان بودند و هر چند عید بود دلشان نمی‌آمد با دید و بازدیدهای متعارف نوروزی سلامت عزیزانشان را به خطر اندازند. بودند خانواده‌هایی هم که در مصاف با پاندمی کرونا شکست خورده و در بهت و حیرت عزیزترین کسانشان را از دست داده بودند. اما شاید کرونا سخت‌ترین چهره خود را در ایران به تبریزی‌ها نشان داده بود؛ چرا که کمبود آب و قطعی‌های مکرر شست و شوی مداوم دست‌ها و استحمام را برای مردم این شهر ناممکن می‌ساخت و سخت بر اضطراب آنها می‎‌افزود. عید هر چه بود گذشت و موعد بهار سرآمد؛ اما کرونا، گرمای سوزان تابستان را هم از پای درآورد و پیروزمندانه قدرت بی‌پایان خود را به رخ جهانیان کشید.  و تابستان ۹۹ و گرمایش، بحران آب در تبریز را بیش از پیش نمایان ساخت تا تحمل این شرایط برای تبریزی‌ها بویژه آنهایی که ساکن ارتفاعات بودند بسیار سخت باشد. تابستان هم گذشت، پائیز و زمستان هم به سرآمد و اولین سال قرن جدید هم نتوانست خود را از لوث کرونا در امان بدارد. مدیر شرکت آب و فاضلاب آذربایجان‌شرقی مصرف سرانه آب در استان برای هر نفر در شبانه‌روز را 200 لیتر دانست و گفت: میانگین استاندارد مصرف سرانه 150 لیتر بوده و آذربایجانی‌ها به ویژه تبریزی ها 50 لیتر در شبانه‌روز بیشتر مصرف می‌کنند.   بحران کمبود آب، نبود ذخیره کافی و سربه سری تولید و مصرف آب در قرن جدید هم برای تبریزی‌ها دندان تیز کرده بود و قطعی بیشتر مشترکان فقط با بالا رفتن اندکی از میزان مصرف در ۲۹ اسفند ۹۹، مهر تائیدی بر این مدعا و سالی که نکوست از بهارش پیدا است. با این اوصاف وای از تابستان ۱۴۰۰ با گرمای سوزان بالای 35 درجه تبریز اگر پروژه‌های آبی این شهر همچنان معطل تامین اعتبار و سهل‌انگاری‌ها می‎‌ماند…  چاره‌ای نبود جز اینکه در همین اولین روزهای سال ۱۴۰۰ جویای احوال وضعیت آبی تبریز و پروژه‌های مربوطه باشیم تا شاید با اطلاع‌رسانی مناسب توانسته باشیم اندکی از بار نگرانی و اضطراب مردم بکاهیم: امیدواریم در تابستان ۱۴۰۰ با مشکل کمبود آب مواجه نباشیم تغییر مسوولیت‌ها نمی‌تواند باعث شود برنامه‌ها، پروژه‌ها و طرح‌ها فراموش شود یا تغییر یابد؛ به هر حال تفاهم‌نامه انتقال آب ارس به تبریز  بین دستگاه‌ها منعقد شده و ما اجرای این پروژه را تعقیب خواهیم کرد. این جمله را سیدمحمدرضا میرتاج الدینی، نماینده تبریز به خبرنگار فارس در تبریز می‌‎گوید و می‌افزاید: انتقال آب ارس یک پروژه بلند مدت بوده و اتمام آن چند سال طول خواهد کشید و حتی اگر کلنگ زنی آن امروز شروع شود نمی‌تواند جوابگوی تابستان امسال باشد؛ اما تمام تلاش خود را خواهیم کرد که عملیات اجرائی پروژه در سال ۱۴۰۰ شروع شود.  برای تامین آب فوری تبریز، در جلسه‌ای که با حضور دکتر نوبخت، استاندار و نمایندگان محترم داشتیم قرار شد اعتباری در حدود  ۱۰۰ میلیارد تومان برای حفر چند چاه در تبریز، تکمیل تصفیه خانه خط موجود و اجرای طرح های کوتاه مدت تخصیص یابد.   وی ادامه می‌دهد: برای تامین آب تبریز راهکارهای مختلف را در جلساتی با حضور وزیر نیرو و استاندار بررسی کردیم که انتقال آب ارس یک راهکار بلندمدت و برای تامین پایدار آب تبریز حداقل برای 25 سال آینده خواهد بود. میرتاج الدینی اضافه می‌کند: وصل شاخه‌ای از سد قلعه چای به خط زرینه روز و رساندن آب به تبریز، همچنین اصلاح مسیر انتقال آب سد نهند نیز راهکارهای میان مدت هستند که در صورت تامین اعتبار در عرض یک سال می‌‎توانند به اتمام برسند. نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو می‌گوید: اما برای تامین آب فوری تبریز، در جلسه‌ای که با حضور دکتر نوبخت، استاندار و نمایندگان محترم داشتیم قرار شد اعتباری در حدود  ۱۰۰ میلیارد تومان برای حفر چند چاه در تبریز، تکمیل تصفیه خانه خط موجود و اجرای طرح های کوتاه مدت تخصیص یابد. وی با بیان اینکه ظاهرا مبلغی از همین محل به استان تخصیص یافته و اقدامات اجرایی نیز شروع شده است، می‌افزاید: با اجرای این طرح ها امیدواریم در تابستان سال 1400 با مشکل کمبود آب در تبریز مواجه نباشیم. اختصاص 45 میلیارد تومان به پروژه های آبرسانی آذربایجان‌شرقی رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی آذربایجان‌شرقی هم با اشاره به تنش آبی تبریز در تابستان سال ۹۹ اذعان می‌‎دارد: با پیگیری‌های مستمر مسوولین استانی و انعکاس حساسیت موضوع تنش آبی در تبریز بنا به پیشنهاد وزارت کشور، تایید سازمان برنامه و بودجه و تصویب هیات وزیران، مبلغ ۴۵ میلیارد تومان به صورت تملک دارایی‌های سرمایه‌ای، برای اجرای خط انتقال آبرسانی از نهند به تبریز، حفر ۳۰ حلقه چاه در نهند و نیز افزایش ظرفیت ایستگاه پمپاژ شماره ۵ آبرسانی زرینه‌رود به تبریز در اختیار سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان قرار می‌گیرد.  داوود بهبودی اعلام می‌کند: دستگاه های اجرائی مربوطه در این زمینه اقدامات و عملیات اجرائی لازم را پیگیری خواهند کرد. پروژه انتقال آب ارس به تبریز با جدیت پیگیری می‌‌شود بهبودی در بخش دیگری از صحبت های خود یادآور شد: یکی از پروژه های مهم استان که در سند تدبیر توسعه و سایر اسناد بالادستی قید شده انتقال آب ارس به تبریز است؛ این پروژه در گذشته عمدتا در قالب EPCF و فاینانس خارجی پیش می رفت که تامین فاینانس آن به دلیل تحریم ها و سایر محدودیت ها دچار مشکل شد و نتوانست پیشرفت لازم را داشته باشد.  وی ادامه داد: طی چند ماه گذشته تفاهم نامه‌ای با قرارگاه خاتم الانبیا جهت مشارکت در این پروژه منعقد شد و شرکت آب منطقه‌ای به عنوان دستگاه اجرایی پیگیر هماهنگی‌های لازم بوده است؛ اما اخیرا با تغییر فرمانده قرارگاه احتمال دارد در پیشرفت کار اندکی وقفه پیش آید که قرار شد آقای استاندار ضمن ملاقات با فرمانده جدید موضوع را به سرانجام برسانند.  رفع کاستی‌های انرژی آذربایجان‌شرقی در سه ماهه اول سال ۱۴۰۰ اما استاندار آذربایجان‌شرقی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اعلام می‎‌دارد: طبق تفاهم‌نامه‌ای که با حضور معاون وزیر نیرو امضا شد، بخش عمده‌‎ای از کم و کاستی‌های انرژی استان در سه ماهه اول سال آینده مرتفع خواهد شد. وی با اشاره به گزارشات پروژه‌های هسته کلیدی توسعه زیرساخت های کالبدی سند تدبیر توسعه، می‌افزاید: کارهای زیادی انجام گرفته تا هسته های کلیدی سند تدبیر توسعه استان به سرانجام برسد اما در بخش زیرساخت‌ها تنها ۳۰ درصد آنچه که می‌خواستیم محقق شده است.  پورمحمدی در عین حال خاطرنشان ساخت: کاستی‌های موجود با همت همه دستگاه‌ها و مشارکت فعال بخش خصوصی و مردم قابل حل و فصل است و باید عزم خود را برای اقدامات بزرگتر و مهم تر جزم و در سال ۱۴۰۰ عقب ماندگی‌ها را جبران کنیم.   انتقال آب ارس به تبریز یک پروژه میان مدت است و به سرانجام رسیدن آن حداقل سه سال طول خواهد کشید   وی به مسئله بحران آبی تبریز نیز اشاره و تصریح می‌‎کند: پروژه انتقال آب ارس به تبریز را به طور جد پیگیری می‌کنیم؛ تغییر مدیریت قرارگاه خاتم الانبیا ممکن است کار را اندکی تحت تاثیر قرار دهد اما همه دست به دست هم خواهیم داد تا موانع عملیاتی شدن این پروژه مهم را برطرف کنیم. استاندار آذربایجان شرقی در عین حال خاطرنشان می‎‌سازد: البته انتقال آب ارس یک پروژه میان مدت است و به سرانجام رسیدن آن حداقل سه سال طول خواهد کشید. بنابراین ما یک سری برنامه کوتاه مدت برای مواجهه با بحران آبی در نظر گرفته‌ایم که یکی از آنها اصلاح مسیر انتقال آب سد نهند است و می‌خواهیم ظرفیت این سد را ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش دهیم. بدین ترتیب ۱۵ درصد از آب شرب تبریز که از سد نهند تامین می‌شد به ۲۰ تا ۲۵ درصد افزایش می‌یابد. این مسوول می‎‌افزاید: گزینه برداشت آب از مسیر سد قلعه چای عجب شیر را هم داریم و می‌توانیم بخشی از مصرف را از این مسیر و از طریق خط انتقال زرینه‌رود تامین کنیم. با این اقدامات تصور می‌کنم در تابستان ۱۴۰۰ مشکلی نداشته باشیم؛ ولی در کنار همه اینها باید اصلاح الگوی مصرف را جدی بگیریم. وی تصریح می‎‌کند: سدی که اخیرا در بستان آباد افتتاح شد بخش عمده‌ای از آب شرب هشترود، چاراویماق و بستان‌آباد و بخشی از آب صنایع شرق تبریز را تامین خواهد کرد؛ حدود ۲۰ حلقه چاه جدید نیز در دست احداث است. در نتیجه نیاز آبی صنایع کاهش خواهد یافت و سهم آب شرب شهروندان بیشتر می‌شود. مصرف آب مردم  تبریز۵۰ لیتر بیش از سرانه‌ کشوری مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان‌شرقی با بیان این‌که مصرف آب به صورت استاندارد در کشور ۱۵۰ لیتر برای هر فرد در شبانه‌روز است، گفت: مصرف آب در استان ما ۲۰۰ لیتر در شبانه روز برای هر نفر برآورد شده است، یعنی هر فرد ۵۰ لیتر آب اضافی از استاندارد کشوری مصرف می‌کند. «علیرضا ایمانلو»  با بیان این‌که امروزه مردم باید راهکارهای کاهش مصرف آب در منازل را جدی بگیرند، اظهار کرد: آب سرمایه با ارزش ملی و حیاتی است که با قیمت ناچیزی به مردم ارائه می‌شود، هر فرد باید آن را به‌صورت اصولی و استاندارد مصرف کند.   وی خاطرنشان کرد: ۵۰ لیتر آب مصرفی مردم استان به صورت هدر رفت بوده، یعنی هر فرد برای شستن ظرف، حیاط خانه، دست و صورت و آبخوری و … مقداری از آن را به‌صورت هدررفت از دست می‌دهد.  مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان‌شرقی تصریح کرد: اگر مردم استان با راهکارهای ساده در مصرف آب، حداقل ۱۰ درصد صرفه‌جویی کنند با بحران آب مواجه نخواهیم شد.   ایمانلو با اشاره به این‌که با فرا رسیدن فصل تابستان همه شهروندان باید راهکارهای کاهش میزان مصرف آب را به کار گرفته و از هدر رفت آب در موارد غیر ضروری جلوگیری کنند، افزود: طبیعتاً در فصل گرما میزان مصرف آب بالا می‌رود از همین‌رو  از مردم خواستار مصرف اصولی و استاندارد آب در این فصل هستیم.   وی افزود: متأسفانه قسمت اعظمی از آب در مصارف خانگی مربوط به استحمام، شست‌وشوی لباس، دست و صورت و … به هدر می‌رود، افراد زمانی که دوش می‌گیرند، آب زیادی مصرف می‌کنند که برای رفع این مشکل باید از دوش‌های کم‌مصرف یا نصب محدودکننده‌های جریان روی خط ورودی استفاده کنند.   مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان‌شرقی از توزیع شیرهای کاهنده مصرف آب در استان، خبر داد و گفت: شاید اثربخش‌ترین و کم‌هزینه‌ترین کار در راستای کاهش مصرف آب، مجهز کردن شیرآلات به درفشان‌های کاهنده مصرف آب است، هزینه شیرهای کاهنده نیز بر روی قبض‌های مردم اعمال می‌شود.  ایمانلو با بیان این‌که امروزه آب به‌عنوان سرمایه ملی به راحتی در اختیار ما قرار می‌گیرد، گفت: باید بکوشیم در زندگی روزمره  خود و در هر زمینه آن را به‌صورت استاندارد، مدیریت شده و اصولی مصرف کنیم. انتهای پیام/60026